Πριν από περίπου δύο μήνες γνώρισα, σε φιλική καλλιτεχνική παρέα, έναν μουσικό (κιθαρίστα).
Όπως συμβαίνει πάντα σε φιλικές συγκεντρώσεις οπου δεν γνωρίζονται όλοι μεταξύ τους, μετά τις συστάσεις, η συζήτηση κινήθηκε γύρω από το αντικείμενο του καθενός. Οταν ήρθε η «σειρά» μου λοιπόν, και ανέφερα ότι ασχολούμαι, εκτός από όλα τα υπόλοιπα, με το κλινικό pilates, εξέφρασε ο συγκεκριμένος ανθρωπος ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς το τι ακριβώς είναι και σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει. Εξήγησα συνοπτικά τη φιλοσοφία και την θεραπευτικη προσέγγιση της μεθόδου Pilates, καθώς και ενδεικτικά κάποια συμπεράσματα απο περιστατικά τα οποία είχα αναλάβει στο παρελθόν.
Με αφορμή αυτά που άκουσε μου εμπιστεύτηκε τη δική του περίπτωση και μία χρόνια, αυτοάνοση πάθηση από την οποία ταλαιπωρείται τα τελευταία χρόνια.
Πάσχει από εστιακή δυστονία στο δεξί του χέρι.
Αρχικά να εξηγήσω τι είναι η εστιακή δυστονία και που την συναντάμε.
Πρόκειται για μια σπάνια, κεντρικής εγκεφαλικής δυσλειτουργίας, διαταραχή.
Παρατηρείται μυϊκός σπασμός, έλλειψη ελέγχου του σημείου που εμφανίζει τη δυστονία, αίσθηση παράλυσης.
Η εστιακή δυστονία συνήθως εμφανίζεται σε ηλικίες 40 με 50 ετών. Παρόλα αυτά, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν νωρίτερα. Οι γυναίκες προσβάλλονται περίπου τρεις φορές πιο συχνά από τους άντρες. Τα συμπτώματα που σχετίζονται με την εστιακή δυστονία ποικίλουν και εξαρτώνται από την ένταση και την σφοδρότητα των σπασμών στην συγκεκριμένη περιοχή και στην ομάδα μυών που εμπλέκονται. Ο βαθμός προόδου από την έναρξη των συμπτωμάτων ως το σημείο οπού ο ασθενής έχει δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες του, μπορεί να διακυμανθεί σε μέρες ή βδομάδες, σε μια περίοδο αρκετών χρόνων.
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι περιοδικά στην αρχή, και εμφανίζονται σε περιόδους έντονου στρες ή σπανιότερα. Τα συμπτώματα τείνουν να εμφανίζονται όταν τα προσβεβλημένα μέρη του σώματος παρουσιάζουν συγκεκριμένες κινήσεις, και τυπικά εξαφανίζονται όταν η προσβεβλημένη περιοχή είναι σε κατάσταση ηρεμίας. Παρόλα αυτά, όσο η νόσος εξελίσσεται, οι δυστονικοί σπασμοί αρχίζουν να σχετίζονται με άλλες δραστηριότητες της προσβεβλημένης περιοχής. Συμπτώματα μπορεί επίσης να εμφανιστούν σε συνδυασμό με άλλες οικιοθελείς κινήσεις σε άλλες περιοχές του σώματος. Η περίπτωση αυτή είναι γνωστή και ως «υπερχείλιση των συμπτωμάτων». Τελικά, τα συμπτώματα της δυστονίας μπορεί να εμφανίζονται ακόμα και όταν το προσβεβλημένο σημείο είναι σε ηρεμία. Σταδιακά, η περιοχή που πάσχει μπορεί να λάβει μια στάση ασυνήθιστη και πολλές φορές επίπονη.
Ορισμένες μορφές εστιακής δυστονίας περιλαμβάνουν:
• Σπαστικό ραιβόκρανο
• Βλεφαρόσπασμος
• Στοματογναθική δυστονία
• Λαρυγγική (σπασμωδική)δυστονία
• Δυστονία των άκρων
Τα τελευταία χρόνια θεωρείται το σύνδρομο των μουσικών.
Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι ένας σημαντικός αριθμός μουσικών υποφέρει από κακώσεις στα άνω άκρα, οι οποίες είναι καθοριστικές για το μέλλον και την επαγγελματική τους σταδιοδρομία.(Fishbein, Middlestadt, Ottatic, Strauss, Ellis, 1988; Fry, 1998). Οι περισσότερες από τις κακώσεις που εμφανίζονται στους μουσικούς είναι αποτέλεσμα της έντονης και πολύωρης εξάσκησης σε συνδυασμό με την κακή φυσική κατάσταση και την παρατεταμένη τοποθέτηση των άνω άκρων σε οριακές θέσεις. Οι πρώτες περιγραφές των κακώσεων έχουν γίνει από τους ίδιους τους μουσικούς και χρονολογούνται από την αρχή του 17ου αιώνα, πολλές μάλιστα από αυτές είναι συνδεδεμένες με την ζωή των μεγάλων κλασσικών μουσουργών Schumman, Haydn, Beethoven, Mozart, Schubert, Pagannini καθώς και νεοτέρων βιρτουόζων εκτελεστών (Drake, 1993; Ohry, 1995).
Οι απόλυτα συντονισμένες, γρήγορες στην εκτέλεση, σύνθετες κινήσεις αποτελούν το κλειδί της επιτυχίας, ενώ η διαφορά μεταξύ αποτυχίας και επιτυχίας κρίνεται από ελάχιστές διαφορές στην εκτέλεση.
O Fishbein το 1988, σε μία από τις μεγαλύτερες επιδημιολογικές έρευνες σχετικά με τα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επαγγελματίες μουσικοί, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, περισσότερο από το 75% (n=2122) των μουσικών μελών μεγάλων συμφωνικών ορχηστρών, αναφέρουν τουλάχιστον ένα ιατρικό πρόβλημα που επηρεάζει σοβαρά την απόδοσή τους. Σε μεταγενέστερη μελέτη ο Fry το 1998, βρήκε ότι στο 65% (n=485) των μουσικών μελών συμφωνικής ορχήστρας εμφανίζονται σύνδρομα υπέρχρησης. Η συχνότητα εμφάνισης των συνδρόμων είναι μεγαλύτερη στους μουσικούς των εγχόρδων οργάνων ενώ είναι μικρότερη στους αντίστοιχους των κρουστών.
Διάφορες μελέτες συμφωνούν ότι η τάση εμφάνισης μυοσκελετικών προβλημάτων στις γυναίκες είναι μεγαλύτερη και ειδικότερα στην εφηβική ηλικία (Quarrier, 1993). Ανάμεσα στους παράγοντες που θεωρούνται υπεύθυνοι για τη διαφορά αυτή μεταξύ των δύο φύλων, αναφέρονται το μέγεθος του χεριού, η δύναμη του άνω άκρου, η χαλαρότητα των αρθρώσεων και οι ορμονικές αλλαγές που παρατηρούνται κατά την εφηβεία στις γυναίκες. Οι Hochberg, Leffert, Heller&Merriman (1983) αναφέρουν ότι οι περισσότεροι από τους μουσικούς αρχίζουν την ενασχόληση με την μουσική σε μικρή ηλικία, εξασκούνται κατά μέσο όρο 5 έως 6 ώρες την ημέρα ενώ η περίοδος που αντιμετωπίζουν μυοσκελετικά προβλήματα βρίσκεται στο μέσον περίπου της καριέρας τους. Σύμφωνα με τους ίδιους ερευνητές, από τους 100 μουσικούς με μυοσκελετικές διαταραχές που συμμετείχαν στην μελέτη, το 45% παρουσίασε σύνδρομα υπέρχρησης, το 22% σύνδρομο πίεσης περιφερικού νεύρου, το 24% μυική δυστονία. Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνονται και από σχετικές εργασίες των Amadio&Russotti (1990), Hochberg et al. (1983), Hunter & Fry (1986) και Lederman (1995).
Τα μυοσκελετικά και νευρολογικά προβλήματα που συναντάμε στα άνω άκρα των μουσικών, κατατάσσονται σε τρεις κύριες ομάδες:α) διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος (σύνδρομα υπέρχρησης), β) σύνδρομα πίεσης των περιφερικών νεύρων και γ) διαταραχές της κινητικής λειτουργίας (μυϊκές δυστονίες).
Αναρωτήθηκε αν θα μπορούσε το Pilates να τον βοηθήσει, γιατί η εύκολη λύση για τους γιατρούς εδώ ήταν οι ενέσεις Botox και η επέμβαση.
Αναγκάστηκε να απευθυνθεί σε γιατρό του εξωτερικού και να φτασει ως τον Καναδά, όπου ουσιαστικά η προσέγγιση ήταν η εξής: με ασκήσεις, την επανεκπαίδευση του εγκεφάλου στο κινητικό μοτίβο οπου παρουσίαζε το πρόβλημα, χρησιμοποιώντας σωστά ολόκληρο το σώμα του. Εν ολίγης, να μάθει να ελέγχει και να χρησιμοποιεί το σώμα του ως σύνολο και όχι απομονωτικά.
Ακριβώς αυτό που πρεσβεύει το Pilates και ακόμα περισσότερο το κλινικό!!
Σκοπός του είναι να σχεδιάζεται ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης για τον κάθε ασθενή με στόχο την κατανόηση και συνειδητοποίηση από τους ασθενείς τόσο του σώματός τους όσο και του προβλήματος. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι ασθενείς να καταλαβαίνουν τι κάνουν και γιατί, ώστε να μπορούν να διαχειριστούν μόνοι το πρόβλημά τους. Φυσικά στο πλαίσιο της αποκατάστασης εκτός από την εφαρμογή της μεθόδου, ο κάθε ασθενής, πρέπει να εκπαιδεύεται στη διαχείριση του σώματός του και για τις καθημερινές του δραστηριότητες.
(Δες: morethanjustpilates.wordpress.com)
Μετά από μία εβδομάδα, ξεκινήσαμε συνεδρίες.
Αρχικά, η διαφορά στον έλεγχο και την αντοχή του δεξιού του χεριού (αυτό με τη δυστονία) και του αριστερού ήταν παραπάνω από εμφανής. Υπήρχε αδυναμία συντονισμού των δυο άκρων και λανθασμένη τοποθέτηση του σώματος του, ώστε να «κλέψει» και να βγάλει την εκάστοτε άσκηση.
Μετά από μόλις 10 συνεδρίες, η στάση του σώματος έχει αξιοσημείωτη βελτίωση, απέκτησε καλύτερη αντίληψη των άκρων του και έμαθε να αντιμετωπίζει το σώμα του ως σύνολο και να κατανοήσει πλήρως την σημαντικότητα της σωστής τεχνικής. Αυξήθηκε σημαντικά η αντοχή του στην καθημερινή πρακτική του πάνω στην κιθάρα, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι εμπιστεύεται πια περισσότερο τον εαυτό του, το σώμα του και τις δυνατότητες του!
Το Pilates δημιουργεί υποσυνείδητες συνήθειες, οι οποίες γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας και βελτιώνει την ποιότητα της ζωής μας.
Η κίνηση είναι αρμονία.
Η αρμονία είναι μελωδία.
Και το σώμα μας είναι το μουσικό όργανο.
Κωνσταντίνε ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη σου και να θυμάσαι πως είμαστε ακόμα μόνο στην αρχή!
Από το προσωπικό ιστολόγιο της Αλίκης Ζωγράφου, Yoga & Pilates Certified Instructor στο Power House Project: morethanjustpilates.wordpress.com.
